De wereld waarin wij leven is door het coronavirus op zijn kop gezet. Een enorme vraag naar medische goederen, onzekerheid over de beschikbaarheid van cruciale (beschermings-)materialen en slechts beperkte capaciteit in productie, logistiek en bemensing leiden tot serieuze tekorten aan medische apparatuur en consumentengoederen. Deze enorme verstoringen in de leveranciersketen dragen in belangrijke mate bij aan de veranderingen die we zien in samenleving en economie.
Tekorten aan medische goederen
Hand in hand met het virus kwam een overbelasting van het zorgstelsel in China, Europa en de rest van de wereld. Om plotselinge tekorten het hoofd te bieden, ontstonden er de afgelopen weken bijzondere samenwerkingen tussen allerlei bedrijven:
- Autofabrikanten werken samen met medische bedrijven en acteren nu als toeleveranciers voor de productie van beademingsapparatuur. Het snel overdragen van ontwerpen en capaciteit aan derde partijen dwingt ook de R&D– en productieafdelingen van verschillende bedrijven tot samenwerking;
- Kledingfabrikanten produceren medische mondkapjes en beschermende kleding;
- 3D-printbedrijven werken samen aan het ontwerpen en vervaardigen van beschermende brillen;
- Drank- en parfumfabrikanten passen hun productieprocessen aan voor de productie van zeep (waarin alcohol als desinfecterende stof wordt gebruikt).
Tekort aan consumentengoederen
Toen wij beseften dat miljoenen van ons wekenlang thuis moesten blijven, trad bij ons menselijk reflex in werking: Hamsteren! De vraag naar alledaagse producten zoals melk, eieren, brood, zeep en uitgerekend toiletpapier steeg explosief. Tegelijkertijd liep de vraag naar luxegoederen juist drastisch terug. Het kan niet anders dan dat deze plotselinge verschuiving van vraagpatronen geleid hebben tot grote druk op fabrikanten, distributeurs en winkelketens.
Het gevolg was dat deze bedrijven op zoek gegaan zijn (en wellicht nog steeds zijn) naar manieren om in deze ongebruikelijke situatie de (vernieuwde) vraag- en aanbodsituatie met elkaar in lijn te brengen. Een aantal zaken die deze bedrijven al wel in meer of mindere mate hebben ingevoerd, zijn plotseling in een totaal nieuw daglicht komen te staan. Enkele voorbeelden binnen de leveranciersketen:
- Het zoeken van alternatieve bronnen voor grondstoffen of componenten;
- Het uitvoeren van netwerksimulaties en vergelijken van verschillende scenario’s, om snel te kunnen bepalen waar producten gemaakt en opgeslagen moeten worden om aan de ‘nieuwe’ vraag te kunnen voldoen;
- Het ‘in de lucht houden’ van kritieke productiemiddelen
- Het zoeken in netwerken naar extra logistieke capaciteit;
- En het waarborgen van de veiligheid van hun werknemers door invoering/naleving van aangescherpte voorschriften en richtlijnen (social distancing bijvoorbeeld).
Ook supermarkten werken het klokje rond. Zo openen zij op speciale uren exclusief hun deuren voor risicogroepen, reinigen winkels extra met het oog op de bescherming van klanten en werknemers, en zorgen voor voldoende voorraad in de schappen.
Lean manufacturing leidt tot risico’s
Zo goed als alle bedrijven hebben de afgelopen jaren ingezet op het minimaliseren van voorraden, het uitbesteden van productie aan partners en sourcen van grondstoffen of componenten in goedkopere delen van de wereld. Deze initiatieven hebben geleid tot aanzienlijke kostenbesparingen, maar vergroten ook het risico op verstoringen in de toeleveringsketen. Veel bedrijven beschikken helaas niet over een duidelijk beeld van de risico’s die zij in de praktijk lopen. Zij beschikken dan ook niet over adequate strategieën voor het beheren van deze risico’s.
Geografische en operationele lockdowns, met het oog op regelgeving en/of de veiligheid van werknemers, zorgen voor verdere vertragingen. Bedrijven ervaren problemen bij het vinden en aantrekken van alternatieve toeleveranciers.
Werknemers beschermen
In veel landen in de wereld kunnen werknemers momenteel niet naar werk, bijvoorbeeld door ziekte of reisbeperkingen. Dit levert uitdagingen op. Enerzijds ontstaan tekorten aan arbeidskrachten, die ondernemingen moeten opvangen. Anderzijds willen zij medewerkers die wel aan het werk gaan een veilige werkplek bieden. Ineens moeten zij:
- Plannen opstellen voor het waarborgen van het welzijn, de gezondheid en de veiligheid van werknemers.
- Met de juiste details en regelmaat communiceren met werknemers;
- Een flexibele verschuiving in de structuur van hun werknemersbestand ondersteunen.
De nieuwe norm?
Zodra deze pandemie achter ons is, zijn bedrijven bijna zeker minder tolerant naar risico’s. De dagen waarin de leveranciersketen volledig draaide om kostenbesparingen, liggen achter ons. De toeleveringsketen wordt – voor zover dit niet al het geval is – een strategisch onderwerp. De verwachting is dat er meer ingezet gaat worden op de parallelle leveranciersketen, en specifiek op:
-
- Alternatieve sourcingstrategieën;
- Lokale productiecapaciteit;
- Optimalisatie van voorraden voor het aanleggen van strategische buffers van kritieke producten, componenten en grondstoffen;
- Scenarioplanning- en simulaties voor het opstellen van risicomanagementstrategieën.
Zoals H.J. Cruijff uit Betondorp het zo mooi verwoordde: “Ieder nadeel hep ze voordeel”. We zien nu namelijk ook dat de pandemie leidt tot minder uitstoot, waardoor in korte tijd verbeteringen in het milieu zijn bereikt die tot voor kort onvoorstelbaar waren. Wanneer bedrijven cruciale producten dichter bij huis produceren, leidt dit tot kortere logistieke lijnen. Dit kan het milieu op de lange termijn ontlasten.
Wil je meer weten over de digitale leveranciersketen?
Schrijf je in voor de gratis e-mailreeks