Koncepcja pracy, jaką znaliśmy jeszcze kilka lat temu, ulega dynamicznym przeobrażeniom. Zmiany w procesach związanych z kapitałem ludzkim napędzają technologię, a rewolucja technologiczna znacząco wpływa m.in. na modele zatrudnienia czy zapotrzebowanie na kompetencje u pracowników. Jak kształtują się najaktualniejsze trendy na styku HR i IT? Które z nich już rozgościły się na polskim rynku pracy, a których możemy się spodziewać w najbliższym czasie – pokazują dane zebrane przez SAP Polska.
Przemysł 5.0 rodzi się w czasach pytań o rolę sztucznej inteligencji, nowe modele pracy, luki kompetencyjne czy też zagrożenia wynikające z niemal całkowitej cyfryzacji naszego życia – pokazuje raport SAP „Biznes napędzany cyfrowo. Rozwój w obliczu przemysłu 5.0”. To ogrom wyzwań, który sprawia, że zarówno pracodawcy, jak i pracownicy odczuwają presję, związaną ze zmianami niespotykanymi dotąd na taką skalę. Ograniczony dostęp do ekspertów w obszarze nowych technologii czy raportowania ESG na rynku to wyzwanie, które wielu pracodawcom spędza sen z powiek. Z kolei pracownicy przyglądają się zmianom na rynku pracy z obawą o to, jak wpłynie na nich coraz szersze wdrażanie narzędzi opartych na sztucznej inteligencji. Jednocześnie oczekują zmian w obszarze wymiaru pracy, modeli jej wykonywania czy też większej równowagi między życiem zawodowym i prywatnym. Technologia może stać się w tej sytuacji pomostem – przekonują eksperci. Jednak aby tak się stało, firmy muszą uważnie wsłuchiwać się w potrzeby pracowników i to ich stawiać w centrum tych zmian.
Planowane inwestycje w Human Capital Management
Ważnym obszarem na styku HR i IT jest też oczywiście wykorzystanie systemów HCM (Human Capital Management), a więc służących do zarządzania kapitałem ludzkim. Nowoczesne rozwiązania tego typu funkcjonują w modelu chmurowym. Aktualnie nieco ponad połowa firm w Polsce badanych przez SAP (51%) deklaruje, że korzystają w jakimkolwiek stopniu z rozwiązań chmurowych do rekrutacji i selekcji pracowników. Nieco mniej, bo 42%, sięga po działające w chmurze rozwiązania do zarządzania obecnymi kadrami. Zagadnienia te znajdują się zatem dość nisko na liście obszarów najczęściej wykorzystujących w jakimkolwiek stopniu chmurę w codziennej praktyce. Jednocześnie jednak to właśnie one wykazują jeden z największych potencjałów wzrostowych. Wdrożenia chmurowych rozwiązań wspierających zarządzanie obecnymi kadrami i rekrutację nowych pracowników deklaruje ponad co trzecia firma (odpowiednio 39% i 36%). W praktyce więc w ciągu dwóch lat udział przedsiębiorstw korzystających w jakikolwiek sposób z rozwiązań chmurowych w obszarze HR może sięgnąć aż 81%, a w obszarze rekrutacji i selekcji – aż 87%. Jeśli za deklaracjami pójdą działania, pracownicy i kandydaci na pewno poczują ich skutki, m.in. w postaci sprawniejszych procesów rekrutacyjnych, wdrożeniowych, a następnie wewnętrznych praktyk HR.
Potencjał w kapitale ludzkim
Inwestycje w kapitał ludzki w dobie Przemysłu 5.0 to m. in. działania dotyczące nowoczesnych systemów wspierających zarządzanie kadrami i wyszukiwanie talentów. Szczególnie ważne wydaje się jednak inwestowanie w kompetencje pracowników, w tym tzw. reskilling i upskilling, a wiec nabywanie nowych umiejętności. Decyzje w tym obszarze coraz częściej stają się koniecznością ze względu na rosnące luki kompetencyjne, które przekładają się także bezpośrednio na trudności w rozwoju biznesu. Badanie SAP wykazuje, że aż 6 na 10 badanych firm nie może rozwijać dalej swojego cyfrowego łańcucha dostaw ze względu na niedostateczne kompetencje pracowników w zakresie wykorzystania technologii. Innym obszarem, w którym ujawnia się niedobór talentów, jest sztuczna inteligencja. Co druga firma wskazuje brak kompetencji zespołu w tym obszarze jako kluczową barierę inwestycyjną w AI.
Jednocześnie sztuczna inteligencja jest najbardziej kontrowersyjnym obszarem technologii z perspektywy pracowników. Rozwój AI w firmach jest nieodłącznie związany z obawami i nadziejami dotyczącymi przyczyn jej wykorzystania przez zarządy. Sztuczna inteligencja powinna uwalniać czas pracowników na bardziej ambitne zadania, jednak wciąż często budzi obawy przed redukcją stanowisk pracy. Te dwie perspektywy dobrze ujawniają badania SAP. Według 54% menedżerów plany wykorzystania AI w ich firmie spotykają się z obawami pracowników. Taki sam odsetek uważa jednak, że sztuczna inteligencja jest szansą, a nie zagrożeniem dla kadr, mogąc uwolnić ich czas na bardziej ambitne zadania.
Technologie w służbie nowych modeli pracy
Kolejnym ważnym obszarem, w którym nowoczesne technologie mogą być przydatne dla celów HRowych jest bez wątpienia kwestia dalszego rozwijania nowych modeli pracy. Choć dostrzec można powrót części firm do modelu hybrydowego i decyzje o przynajmniej częściowym powrocie do biur, o przywróceniu sytuacji sprzed pandemii COVID-19 nie może być mowy. Zjawisko to obejmuje wszelkiego rodzaju narzędzia i oprogramowanie, które pozwala pracownikom wykonywać pracę za pomocą dowolnego urządzenia, z wybranej przez siebie lokalizacji. Większość badanych przez SAP menedżerów przyznaje, że wzrost znaczenia pracy zdalnej i hybrydowej mocno wpłynął na inwestycje firm w technologie (59%). Podobny odsetek podkreśla ważną rolę pandemii COVID-19 w generowaniu rosnących wydatków firm na technologie wspierające wykonywanie obowiązków z dowolnego miejsca.
Technologia vs. Człowiek?
Na styku IT i HR bez wątpienia dzieje się aktualnie dużo. Uważna analiza danych pozwala jednak wierzyć w to, że zmiany można ukierunkować tak, żeby to ludzie byli najważniejszym podmiotem, zyskującym na rozwoju narzędzi cyfrowych dostosowanych do różnych branż, specjalizacji, zadań czy dziedzin życia.
– Polskie firmy coraz bardziej odczuwają brak nowoczesnych, cyfrowych kompetencji. O dziwo respondenci powiedzieli nam, że nie dotyczy to tylko szeregowych pracowników, ale także i zarządów. Badanie wykazuje, że aż 6 na 10 spośród badanych firm nie może rozwijać kompetencji w sferze cyfrowego łańcucha dostaw właśnie ze względu na niedostateczne kompetencje pracowników w zakresie wykorzystania technologii. Ponad połowa badanych przez SAP managerów przyznaje, że wzrost znaczenia pracy zdalnej i hybrydowej mocno wpłynął na inwestycje w technologie IT. Podobny odsetek respondentów podkreśla wpływ pandemii na generowanie rosnących wydatków na technologie wspierające pracę i wykonywanie tej pracy z dowolnego miejsca. Wdrożenia chmurowe rozwiązań wspierających zarządzanie obecnymi kadrami deklaruje 39% badanych firm. Tym co pokazuje nasz raport jest również inwestycja w rekrutację nowych pracowników i w technologię wspierające tego typu procesy. Deklaruje tak 36 proc. respondentów. W ciągu najbliższych lat udział przedsiębiorstw korzystających w jakikolwiek sposób z technologii chmurowych w obszarze HR może sięgnąć aż 81%. Jeżeli chodzi zaś o rozwiązania związane z rekrutacją to może to być 87%. Wszystko to oczywiście przy założeniu koniunktury i planowanych inwestycji w technologie – podsumowuje Katarzyna Rusek, Wiceprezes i Dyrektor HR, SAP Polska.
