Bedrijven die er nu alles aan doen om duurzamer te opereren, blijven in de toekomst relevant en competitief. Om het verband tussen winstgevendheid en duurzaamheid beter te begrijpen, moeten we een andere denkwijze omarmen. Met aandacht voor de lange termijn, een nieuwe definitie van succes en nieuwe methoden om de waarde van een bedrijf te meten.
Langetermijnvisie
Terwijl bedrijven herstellen van COVID-19 staan ze voor lastige afwegingen. Kiezen we voor winst en maximale aandeelhouderswaarde op de korte termijn? Of besteden we meer aandacht aan milieu- en sociale factoren die mogelijk een impact hebben op het toekomstige succes van het bedrijf?
Gelukkig is er zelfs op de korte termijn een duidelijk verband tussen duurzaamheid en winstgevendheid. Zo is samenwerking op afstand beter voor het milieu dan zakenreizen, en scheelt het ook nog in de reiskosten.
Toch vereist duurzaamheid soms een investering in de winstgevendheid van een bedrijf op de lange termijn, met kosten die zich later terugbetalen. Bedrijven investeren al op grote schaal in de hoop hier later iets voor terug te krijgen. Denk hierbij aan marketingcampagnes of initiatieven voor het personeel, zoals een extra vrij dag om de motivatie, het welzijn en de productiviteit van werknemers positief te beïnvloeden.
In 2019 sloot SAP zich aan bij de Value Balancing Alliance (VBA) om beter te begrijpen welke waarde we creëren met onze bedrijfsvoering. Volgens de VBA zijn onze wereldwijde personeelstrainingsprogramma’s 1,3 miljard euro waard. Maar de vruchten hiervan zullen grotendeels over vele jaren worden geplukt in de vorm van tevreden werknemers die beter presteren en langer blijven.
Door naar de lange termijn te kijken, kun je meer strategische beslissingen nemen. Zo leg je een solide fundament voor succes. Niet alleen vandaag, maar ook morgen en in de verre toekomst.
Definitie van succes
Van oudsher definiëren we zakelijk succes als het maximaliseren van winst en aandeelhouderswaarde. Maar deze definitie volstaat niet meer. Het concept shared value (gedeelde waarde) biedt een alternatieve manier om succes te definiëren, waarbij bedrijfsprocessen bijdragen aan maatschappelijke veranderingen.
In Harvard Business School’s concept Sustainable Business Strategy illustreert het ‘wiel der verandering’ hoe grootschalige transformatie ontstaat in industrieën, met gedeelde waarde als startpunt. Als bedrijven ‘het goede doen’ via een legitieme en innovatieve bedrijfsvoering, kan dat leiden tot samenwerking in de gehele branche die het gedrag van consumenten, investeerders en overheden verandert. Dit is een impuls voor bedrijven om duurzaamheid te omarmen. Succes krijgt zo een nieuwe definitie waarbij de volledige waardecreatie van een organisatie wordt meegewogen.
Consumenten, investeerders en overheden spelen een cruciale rol: zij houden het bedrijfsleven verantwoordelijk voor het prioriteren van gedeelde waarde. Consumenten en werknemers willen dat bedrijven een hoger doel nastreven. Investeerders eisen dat bedrijven niet alleen hun financiële prestaties rapporteren, maar ook de prestaties op het gebied van het milieu, sociale impact en goed bestuur (ESG). Alleen dan kunnen zij risico’s inschatten en de juiste investeringen doen. En overheden implementeren steeds meer wet- en regelgeving en beleid rondom het klimaat, een veilige werkomgeving, producentenverantwoordelijkheid, antidiscriminatiewetten en nog veel meer.
Het is essentieel dat bedrijven op een holistische wijze naar hun resultaten kijken. Zij moeten hun positieve en negatieve impact op de economie, de samenleving en het milieu meewegen. Uit onderzoek blijkt dat er een sterk verband is tussen ESG-prestaties en operationele prestaties.
Meten van waarde
Een nieuwe definitie van succes waarin duurzaamheid is meegenomen, vraagt ook om nieuwe meetmethoden. Leiders kunnen alleen een goede langetermijnstrategie uitstippelen als ze toegang hebben tot data en meetgegevens die verder gaan dan financiële prestaties. Daarmee krijgen ze een holistisch beeld van hun positieve en negatieve ESG-impact, en kunnen ze bijsturen waar nodig.
De VBA ontwikkelt en test methodologieën die een geldwaarde toewijzen aan de impact van elke beslissing. Daarmee wordt de impact op het milieu of de samenleving vertaald naar financiële data. Op deze manier biedt de VBA het inzicht om de juiste beslissingen te nemen.
Winstgevendheid is een belangrijke voorwaarde voor verduurzaming, maar dat alleen is niet genoeg. Bedrijven kunnen een positieve impact hebben op de aarde en de mens, maar niet als de natuurlijke grondstoffen opraken. Helaas houden die beperkte grondstoffen geen rekening met de winstcyclus van een bedrijf of de ambtstermijn van de CEO. Op een dag zullen we de gevolgen hiervan ondervinden.
Paul Polman zag dit al vroeg in en introduceerde bij Unilever het Sustainable Living Plan (SLP). Hiermee wilde hij eraan bijdragen dat zijn bedrijf over 50, 100 of 200 jaar nog steeds bestaat. Het SLP zorgde voor een verschuiving in de focus van Unilever, van simpelweg voldoen aan de verwachtingen van investeerders naar het prioriteren van de impact op mens en milieu.
Kering ontwikkelde een Environmental Profit and Loss Account om zijn ecologische voetafdruk effectief te meten en dit te vertalen naar financiële waarde. Deze meettool maakt een holistische benadering van rapporteren mogelijk die richting geeft aan besluitvorming, met respect voor natuurlijke grondstoffen.
Unilever en Kering weten heel goed dat de succesvolle bedrijven van de toekomst duurzaamheid vandaag al integreren in hun belangrijkste processen.
Door meer naar de lange termijn te kijken, succes opnieuw te definiëren en het anders te meten, kunnen we een paradigmaverschuiving teweegbrengen. Het gaat niet meer om maximale winst, maar om maximale waarde. Zo doorbreken we de status quo binnen onze eigen bedrijven en overal ter wereld. Innovatie, nieuwe verdienmodellen en brancheoverstijgende samenwerking zetten deze verandering in gang. Het is een transitie die elke organisatie zal moeten ondergaan.
Wellicht ben jij nog niet zover. Maar het is hoog tijd om jezelf in ieder geval deze belangrijke vraag te stellen: ‘Kan een bedrijf dat niet duurzaam is op lange termijn succesvol zijn?’
Bij SAP geloven we van niet.
